Kitoblar

Ҳозирги адабий жараённинг актуал проблемалари

Китобда 70 ва 80-йиллар ўзбек совет адабиёти тараққиётининг асосий тенденциялари кузатилади. Ҳозирги ўзбек прозаси, поэзияси ва драматургиясинннг энг кўзга кўринган намуналари таҳлил доирасига тортилади, ҳозирги адабий жараённинг тараққиёт хусусиятлари тадқиқ этилади. Китоб адабиётшунослар, олий ўқув юртлари филология факультетларининг ўқитувчи ва студентларига, шунингдек, ўзбек совет адабиёти масалаларн билан шуғуллапувчи кенг к китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Навоий ва Аттор

Йирик шарқшунос олим Е.Э.Бертельснинг ушбу монографиясида Фаридуддин Атторнинг «Мантиқ ут- тайр» ва Низомиддин Мир Алишер Навоийнинг «Лисон ут-таир» асарларининг қиёсий-типологик таҳлили берилган. Олим Навоийнинг «Лисон ут-тайр» асари Атторнинг «Мантиқ ут-тайр» асарининг таржимаси эмас, балки ўзига хос оригинал асар эканлигини кўплаб мисоллар ёрдамида асослаб бсрган. Монография филологларга, файласуфларга за, умумаи, Алишер Навоийнинг адабий мероси масалалари билан қизиқувчи кеггг китобхонлгр оммасига мўлжалланган.

НАВОИЙ „ФАРҲОД ВА ШИРИН" ВА УНИНГ ҚИЁСИЙ ТАҲЛИЛИ

Улур ўзбек шоири Алишер Навоийнинг «Фарҳод ва Ширин» достони Шарқдаги кўпгина адабиётлардаги Хамса анъанаси асосида яратилган бўлиб, уни форс-тожик, озарбайжон, уйғур ва турк адабиётларидаги Фарҳод ўрин олган асарлар билан қиёсий ўрганиш, бир томондан, адибнинг бу мавзуни ишлашдаги катта маҳоратини намойиш қилса, иккинчи томондан, адабиётлар ўртасида қадимдан давом қилиб келаётган ўзаро алоқаларни ҳам бирмунча кенг тасаввур қилишга имкон беради. Қўлингиздаги монографияда шу масала диққат марказига қўйилган. Бундан ташқари, Навоий анъаналарининг кейинги давр адабиётидаги ўрни масаласи ҳам тадқиқ этилади. Китоб илмий ходимлар, адабиёт ўқитувчилари, олий ўқув юртлари филология факультети студентларига мўлжалланган.

Алишер Навоий лирикаси ва халқ оғзаки ижоди

Мазкур асарда Алишер Навоийнинг халқ оғзаки ижоднга илмий-назарий қарашлари, Навоий лирикасининг етакчи жанри бўлган ғазалга халқ ижодининг таъсири ҳамда Навоий лирикасида халҳ афоризмларининг ўрни ва аҳамияти ёритилган. Асар илмий ходимлар, олий ўқув юртлари филология факультетларининг ўқитувчи ва студентлари, кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Халқ ҳикоятлари Навоий ижодида.

Алишер Навоий ва Хоразм авлиёлари

Рисола ҳазрати Нажмуддин Кубро ва унинг устозлари, шогирдлари тўғрисида Алишер Навоий ёзиб қолдирган манба асосида битилгандир. Рисолада Нажмуддин Кубронинг тасаввуф сулукида таълим ва тарбия олишидаги саргузаштлари баён этилган. Муаллиф Куброга боғлиқ тасаввуф сулуки аҳллари тўғрисида қалам тебратар экан, унинг нозик сиру-асрорларини ўқувчига тақдим этишга интилади, руҳият кароматларини инсоннинг ботини орқали такомиллашда ифода этади. Асарда Кубронинг устозлари ва шогирдлари орқали тасаввуфга боғли бўлган масалалар баён этилган. Рисолада илк бор Хоразм авлиёлари Абдуллоҳ Муборак, Паҳлавон Маҳмуд, Алауддин Аттор, Абул Вафо Хоразмий, Умра-атун Хоразмия, Шайх Алоуддин Хоразмий, Хубби Хожа, Шайх Абул Ҳасан Ишқий, Мукри Маҳмуд каби авлиёлар фаолияти тўғрисида фикр юритади.

"Мажолисун-нафоис" нинг таржималари

Ўзбек халқининг мутафаккир шоири Алишер Навоий мероси ўз давридаёқ мухлислар орасида кенг тарқалган эди. Шоир асарларидан айримлари эса форс-тожик тилига таржима ҳам қилинган эди. Қўлингиздаги рисолада Навонй «Мажолисун-нафонс» асарининг форс-тожик тилидаги икки таржимаси, уларнинг фазилатлари, бу асарларнинг адабиётлар ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлашдаги ўрни ҳақида сўз боради. Рисола кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Навоийга талпинган юрак

Рисолада ўзбек мумтоз адабиётининг етук билимдони в аз аткаш тадқиқотчиси, сермаҳсул олим ва меҳрибон мураббий филология фанлари доктори, профессор Раҳим Жўра ўғли Воҳидовнинг ҳаёт ва ижод йўли ёритилган, унинг адабиётшуно сифатидаги фаолияти умумлаштирилган. Рисола барча адабиёт илми ҳавасмандларига мўлжалланган

Асрлар оша мушоира

Шарқда жуда эрта шаклланиб, такомил топа борган «Фарҳод ва Ширин» қиссасига кўплаб мумтоз сўз усталари: Фирдавсий, Низомий, Хусрав Деҳлавий, Ориф Ардабилий, Алишер Навоийлар мурожаат этганлар. Уларнинг мазкур қисса қаҳрамонлари ҳақидаги халқ қарашлари ва гуманистик адабиёт анъаналарини давом эттириб, ривожлантириб яратган асарлари Шарқ достончилиги такомилига, адабиётлар ўртасидаги алоқалар тараққиётига муносиб ҳисса бўлиб қўшилди. Қўлингиздаги китобчада шу масалалар борасида фикр юритилади. Рисола кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Навоий ижодиётининг халқчил негизи. Тўлдирилган иккинчи нашр

Навоийни куйлаймиз

Алишер Навоий

Олим Шарафиддиновнинг бу асари Алишер Навоийнинг туғилганига 500 йил тўлиши муносабати билан юбилей комитети топшириғига биноан ёзилган бўлиб, 1939 йилда босилиб чиққан. Олим Шарафиддинов кейинчалик ҳам бу асарни мукаммаллаштириш устида ишлади, асарга янги боблар қўшди, Алишер Навонйнинг ҳаёти, даврига онд қисмларга анча аниқлик киритди. Қўлиигиздаги бу нусха Олим Шарафиддиновнинг рафиқаси филология фанлари кандидати Шарифа Абдуллаева томонидан тайёрланди, Нашрга тайёрлашда аввалги нашрга кирмай қолган, Шарқ ва Ғарбдаги олимларнинг навонйшунослик бўйича қилган ишлари ҳақидаги бобни тўлалигича киритилган, илгариги нашрда авторнинг «Хамса» ва бошқа бўлимлар бўйича қисқартирган қисмлари ҳам тикланган. Асар композиция жиҳатидан ҳам автор редакциясига яқинлаштирилган, шундай қилиб, бу нашр анча тўлдирнлган ва мукаммал нашрдир.

Навоийнинг қалб дафтари

Фасоҳат мулкининг соҳибқирони

Жомий ва Навоий

Навоийнинг нигоҳи тушган

Яссавийликка доир манбалар ва "Девони ҳикмат"

Ушбу китоб туркий халқпар тарихида ўчмас из қолдирган Пири Туркистон Хожа Аҳмад Яссавий ҳаёти, ижоди, таълимоти, издошлари ва яссавийлик тарихи тадқиқига бағишланган. Аҳмад Яссавий ҳаёти, тариқати, ҳикматлари, давомчиларига доир таҳлил ва илмий талқинлар билан яқиндан танишасиз. Китоб сизга манзур бўлади деган умиддамиз.

Навоий ижодиётининг халқчил негизи

Навоий асарлари қўлёзмаларининг тавсифи

Ушбу каталог УзССР ФА Ҳ. С. Сулаймонов номидаги Қўлёзмалар институти фондидаги Алишер Навоий қаламига мансуб 24 асарнинг 25 қўлёзма нусхаси тавсифини ўз ичига олади. Тавсиф манбашунослик ва китобшунослик характерида тузилди. Айрим қадимий ва ноёб нусхаларга монографик тавсиф берилди. Китоб ўзбек адабиёти тарихи бўйича манбашунос-текстологлар, аспи рантлар, шунингдек олий ўқув юртлари филология факультетларннинг ўқитувчи ва студентларига мўлжалланган.

Навоий ижодида сатира

Тақдим этилаётган ушбу тадқиқот 1966 йилда нашр этилган «Навоий сатираси» номли ишнинг охири, иккинчи китобидир. Биринчи китобда XV асрда сатиранинг аҳволи, унинг тематик доираси ва ишланган жанрлари масаласи; Навоийнинг сатирага, сатирик адиблар ижодига муносабати; шоир ижодидаги сатиранинг хусусиятлари, кулги ва унинг турлари; реал шахслар, конкрет тарихий воқеа-ҳодисалар ва сатира; «Мажолис ун-нафоис» тазкирасидаги замондошларга берилган сатирик характеристикалар; дунёқараш, ҳаётий материал ва сатирик муносабат ва, ниҳоят, Навоий сатирасида ҳукмрон ижтимоий гуруҳ вакилларининг аёвсиз фош этилиши масалалари шоир ижодидаги умуман танқидий йўналиш фонида маълум тартибда ёритилган. Шу жараёнда шоирнинг сатирик адиб сифатидаги ижодий лабораториясини «очиш»га ҳаракат этилган, сатирик тасвир воситаларидан, турли-туман бадиий приёмлардан фойдаланиш ва сатирик эффект яратишдаги Навоийнинг юксак маҳоратини, новаторлигини фактик материалларнинг таҳлили орқали кўрсатишга алоҳида аҳамият берилган.