Kitoblar

Беруний ва адабий ижод

Беруний асарларида қадимги ююнон фалсафаси, эпослари ва афсоналарга кўпгина мурожаат бор. «Ҳиндистон» китобида олим ҳинд халқининг шеърий ижоди, афсоналари тўғрисида қимматли маълумотлар келтирган. «Ўтмиш ёдгорликлари» ва «Ҳиндистон» китоблари Ўрта Осиё ва Эрон халқларининг энг қадимий ёдгорлиги «Авесто» ва унинг муаллифи Заратуштра тўғ- рисида муҳим манбалардан бўлиб хизмат қилади. Қу- йида биз шу маълумотлар билан яқиндан танишиб ўта- миз.

Умар Хайём изидан

Умар Хайём рубоийларининг бир неча марта ўзбек тилига қилинган таржималари асосан бармоқ вазнида амалга оширилган. Айрим ўзбек шоирларининг ўз вақтида чоп этилган рубоийлари ҳам бармоқ вазнида ёзилган. Қейинги йилларда биринча бор Манноп Эгамбердининг рубоийлари, айрим камчиликларидан қатъий назар, ўз "она" вазнида, яъни арузда ёзилганини мамнунлик билан қайд этамиз.

Биз билган ва билмаган Бобур

Рисола - миллий истиқлолимиз шарофати. Унда бир мухлис, муҳиб, қирқ йилдан зиёдроқ давр ичида олий мактабда толиби илмларга мумтоз адабиётдан сабоқ айтган муаллимнинг нотакрор шахс, довюрак саркарда, шижоатли давлат арбоби, нозиктаъб шоир салоҳиятли адиб Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳақидаги тасаввуру кузатишлари илмий-бадиий йўсинда умумлаштирилган.

Юз оҳ, Заҳириддин Муҳаммад Бобур

Ўзбекистон халқ шоири Сирожиддин Саййиднинг устозлар мактаби ва тажрибасидан ибрат олиб ёзган «Юз оҳ, Заҳириддин Муҳаммад Бобур…» достони янгича йўли, ўзига хос услуб ва тузилмаси, шоҳ ва шоир бобомиз- нинг асосан ички - руҳий ва қалбий кечинмалари, ўй ва изтиробларини очиб бериши билан эътиборга моликдир. Ҳозирги замон ўқувчиси, айниқса ёшлар учун тил, тарих ва адабиётни ўрганмоқлари йўлида мазкур асар ҳам фойдадан холи бўлмайди, деган умидимиз бор. Китобда Ўзбекистон халқ рассоми Хуршид Назиров чизган миниатюралардан фойдаланилди.

Комил Девоний

Рисола ХХ аср боши Хоразм адабий муҳитининг кўзга кўринган намояндаларидан бири Комил Девоний таваллудининг 120 йиллиги муносабати билан чоп этилди.

Ҳамза ижоди ҳақида

Ўзбек савет адабиятининг асосчиси, талантли драмматург ва йирик жамоат арбоби Ҳамза Ҳакимзода Ниёзийнинг кўп қиррали ижодий фаолиятини ғоя вий-тематик ҳамда бадиий-эстетика планда ёритишга бағишланган маскур тўплам.

Араб тили

Ушбу қўлланмани эски ўзбек ёзувимиз ҳамда илмий тилимизга қизиқувчи барча ўрганиши мумкин.Бу китоб араб тилини ўрганишдаги илк қадамдир.

Хатти муъаллимий

Psixolingvistika

Ҳозирги туркий тилларда ҳаракат номлари

Бу китобда қиёсий грамматиканинг актуал масалаларидан бири-ҳаракат номлари ҳозирги ўзбек, уйғур, қозоқ, қорақалпоқ ва бошқа туркий тиллардан олинган қиёсий бой фактик материаллар асосида семантик, морфологик ва синтактик томондан ёритиб берилади.

Тожикистондаги ўзбек шевалари морфологияси

Монографияда Тожикистондаги ўзбек шевалари морфологин- сининг феъл туркуми ўзбек адабий тилига ва ўрни билан бошқи ўзбек шеваларига, шунингдек, баъзи туркий тиллар ва узарианг диалектларига, айрим қадимги туркий ёзма ёдгорликлар тилига қиёсланган ҳолда ёритилган. Китоб тилшунос-диалектологлар, аспирантлар, олий ўқул юрт лари филология факультетларининг ўқитувчи ҳамда студентларига мўлжалланган.

Ўзбек тили ўғуз лаҳжасининг(қисқача қиёсий луғати) Хива шеваси

Ушбу китобда Хива шевасининг товуш тизими, сўз қатлами ва грамматик қурилиши ҳақида қисқача маълумот бериб кўпроқ эътиборни шеванинг қиёсий луғатига қаратдик. Ушбу луғатда Хива шеваси бошқа туркий тиллар, асосан ўғуз гуруҳига тегишли туркий тиллар, қадимги туркий тил ва эски ўзбек тили лексикаси сўзлари билан қнёс қилинади, сўнгра ҳозирги ўзбек адабий тилидагн шакли ва охирида русча таржимаси берилади.

Ўрта аср тарихий шахслари ҳаётининг айрим номаълум саҳифалари

"Ўрта аср тарихий шахслари ҳаётининг айрим номаълум саҳифалари" номли илмий-оммабоп асарнинг яратилишига "Телеграм" ижтимоий тармоғидаги "akbarzamon" номли тарихга оид каналда эълон қилинган мақолалар асос бўлди. Мазкур канал 2018 йил октябрь ойида очилган бўлиб, қисқа вақт давомида катта манбавий ресурсга айланди. Каналда Ватанимиз тарихининг турли даврларига оид фактлар, тарихий воқеа ва жараёнларнинг номаълум саҳифалари, машҳур ва унчалик машҳур бўлмаган тарихий шахслар ҳаëти ва фаолиятининг кўпчилик билмаган қирралари ҳақида қизиқарли маълумотлар келтирилган мақолалар жойлаштирилди.

Бадиий ижод Огаҳий нигоҳида

Ушбу китоб XIX аср ўзбек адабиётининг йирик намояндаларидан бири Муҳаммад Эрниёзбек ўгли Огаҳийнинг (1809-1874) адабий-танқидий қарашларини ўрганишга бағишланган. Муаллифлар унда буюк шонр. таржимон ва тарихчининг бадиий ижод, сўз ва шеър мақоми, поэтик жанрлар ва ижодкор истеъдоди хусусидаги фикрларини, умуман, ўз даври адабий- эстетик муҳитидаги ўрнини ёритганлар, тадқиқот материалларидан умумий таълим, ўрта махсус таълим ва олий ўқув юртларида Огаҳий ижодий меросини ўрганишда фойдаланиш мумкин.

Сўфи-мумтоз шоир

Мумтоз Хоразмийлар мухтасар битикларда

Қўлланма-маълумотнома университетлар ва педагогика институтлари филология факультетлари талабалари, академик лицей, коллеж, умумтаълим мактабларининг ўқувчи ва ўкитувчиларига ҳамда адабиёт билан қизикувчиларга мўлжалланган.

Навоий гулшанига саёҳат. (тест саволлари тўплами)

Бул китоб Навоий ижодини ўрганиш ҳам маърифий, ҳам тарбиявий жиҳатдан улкан аҳамиятга молик эканлигини кўрсатиб турибди. Демак, бу улуғ зот асарларини мутолаа қилишнинг, уларнинг замирига яширинган улкан ҳаётий ҳамда бадиий ҳақиқатларнинг том маъносига етиб боришнинг турли шакл ва усулларини излашимиз, топишимиз зарур. Ушбу китоб ҳам ана шу йўлдаги уринишлардан биридир, Унда Алишер Навоий ҳаёти ва ижодининг умумтаълим мактаблари, академик лицей ва касб-ҳунар коллежларидаги ўрганилиши билан боғлик тест саволлари жамланган. Ўйлаймизки, булар ёшларимизнинг Навоий ҳаёти ва ижоди билан янада яқинроқ танишишлари учун бир туртки бўлади.

Бадиий сўз файзи

Филология фанлари доктори, профессор Ҳамдам Абдуллаев қиёсий адабиётшунослик муаммолари бўйича таниқли олим. Унинг илмий изланишларида туркий халқлар фольклори ва ёзма адабиётнинг ўзаро алоқалари ва типологияси масалалари асосий ўрин тутади. Хусусан, Махтумкули ва ўзбек адабиёти йўналишида бадиий ижод, ўзбек ва қорақалпок достончилиги бўйича оғзаки ижоддаги ҳамкорлик, ўзаро таъсир ва ҳозирги шеъриятга бағишланган монография, рисола ва мақолалари илмий жамоатчиликка яхши маълум. Муаллифнинг ушбу тўпламга кирган мақолалари ана шу кўп йиллик изланишлардан сараланган ва янгидан сайқалланган намуналардир.

Тарих бадиияти. Мажозий-дидактик талқинлар. Тўққиз осмон юлдузлари

Тарих, У йиллар, асрлар оша ўз давомига - бизга ва бизлардан кейингиларга нигоҳ ташлайди. Унинг нигоҳи - эли учун жонфидолар, эли учун сўзфидолар, Лекни биз ҳаммавақт ҳам унинг кўзларига тик қарай олмаймиз. Сабаби, Қутайба, Чингизхон, қолаверса, ўзимиз ёндирган китобларнинг шуълаворлигидир, Поён Равшановнинг мақолалари ўша улуғ гулханга нигоҳ ташламоқ учун бир уриниш бўлса, Муҳаммаджон Имомназаров Амир Хусрав Деҳлавийнинг ижоди ҳақидаги ўйлари ҳамда достонларининг мухтасар мазмуни билан ўқувчиларни ошно қилади, Буюк Алишер Навоийнинг «Ҳай ратул-аброр», «Лисонут-тайр» асарларидаги фалсафий-дидактик мушоҳадалариинг табиати ҳақидаги мулоҳазалар Олимжон жўраси қаламига мансубдир.

Аср ва наср. Адабий танқидий мақолалар