-
-
-
-
-
-
-
Adabiyot, -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Миллий уйғониш ва ўзбек филологияси масалалари
И.Қўчқортоев,Тошкент давлат дорилфунуни ўзбек филологияси факультетида ўзбек тили ва адабиётини ўрганиш бўйича илмий-тадқиқий лаборатория очилди.Бу лаборатория ходимлари ўзбек тили ва адабиётининг XX аср бошларидаги ривожини урганиш, шу даврдаги адабий-илмий, лисоний манбаларыи нашр этиш, архив материалларини текширнш билан шуғулланади. Филологик тадқиқотларда намоён булган барча диққатга сазовор янгиликлар таништирилиб борилади.
-
ЁНИҚ СЎЗ
Қ.Йўлдошев,Адабиётшунос Қозоқбой ЙЎЛДОШнинг «Ёниқ сўз» китоби бугунги ўзбек адабиётининг энг долзарб масалалари тадқиқига бағишланган. Муаллифнинг турли йилларда ёзилган мақолаларидан ташкил топган бу тўплам ижодкор шахсияггига эҳтиромли ёндашуви ҳамда бадиий матн замиридаги эстетик жозибани очишга йўналтирилганлиги билан эътиборни тортади. Бугунги ўзбек адабиёгшунослигидаги янгича тамойиллар яққол намоён бўлганлиги билан ажралиб турадиган ушбу китоб миллий адабий тафаккур ривожига жиддий таъсир кўрсатишига умид қиламиз
-
Европа маърифатчилиги ва Миллий уйғониш
Саидов Улуғбек,Китобда Ғарб маърифатчилик ғоялари ва уларнинг адабиётидаги ифодаси билан ХХ аср бошидаги Миллий уйғониш даври ғоялари ва адабий ҳаётдаги жараёнлар ўртасидаги типологик ўхшашликлар ва ҳар икки ҳудуд адабиётида мужассам бўлган ғоя ва қарашларнинг давр, муҳит, халқ менталитети, анъанавий маданияти, ўзига хос дунёқараши заминидаги ўзига хос хусусиятлар таҳлил этилган. Таҳлил доирасига Яқин ва Ўрта Шарқ минтақаларида кечган ўхшаш жараёнларни киритилиши қўйилган муаммоларни атрофлича ёритиш имкониятини берган.
-
Milliy uyg'onish davri o'zbek adabiyoti
Begali Qosimov,Darslik maydonga keltirishda O'zbekiston milliy universiteti milliy uyg'onish davri o'zbek adabiyoti kafedrsaning barcha a'zolari faol ishtirok etdilar.Prof.Sh.Yusupov "Muhim Xuqandiy" maqolasini yozdi "Komil Xorazmiy"ga hammualliflik qildi
-
XX аср адабиётига чизгилар
Ингеборг Балдауф,Бу тўплам Тркистон жадидчилик тарихи ва унинг машҳур намояндаларига бағишланган.
-
BOLALAR ADABIYOTI
RAHMATULLA BARAKA YEV, BASHORAT JAMILOVA, OXUNJON SAFAROV,Mamlakalimizda so'nggi yillarda ta’lim-tarbiya tizimi va ilm-fan sohasidagi integratsiya, uzviylik va uzluksizligini ta’minlash maqsadida qaror va farmoyishlar chiqarilimoqda. Xususan bu boradagi buyuk ma’naviyatimizni tiklash va yanada yuksaltirish, milliy ta’lim-tarbiya tizimini takomillashtinsh, uning tarixiy zaminini mustahkamlash, ayni paytda zamon talablari bilan uyg’unlashtirishga e’tibor qaratilayotir.
-
ЎЗБЕК АДАБИЁТИНИ ДАВРЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Насимхон РАХМОНОВ,Китобда муаллиф бир неча йиллик кузатувлари асосида ўзбек адабиёти тарихини даврлаштиришнинг назарий-методологик тамойилларини умумлаштиришга, бир тизим ҳолига келтиришга ва тавсифлашга ҳаракат қилади, ўзбек адабиётида “Разнавийлар даври адабиёти”, “Ўрта аср халқ адабиёти” каби янгича даврлаштиришнинг ўзига хос тамойилларини ўртага ташлайди, жаҳон адабиётшунослигида ишлаб чиқилган адабиётлараро умумлаштиришни ўзбек адабиётининг даврлаштирилишига татбиқ кипши ҳақидаги фикрларини қам илгари суради. Бундан ташқари, Исломгача булган қадимги туркий адабиёт, Олтин Ўрда адабиёти ва Темурийлар даври адабиётини даврлаштиришнинг тамойиллари, ўзига хос хусусиятлари ва асосларини қисқа баён қилади. Китобдан яна Алишер Навоийнинг Шарқ адабиётини даврлаштиришга муносабатлари ва қарашлари ҳам ўрин олган. Ўзбекистон Олий таълим тизимидаги ва академик нашрлардаги даврлаштириш масалалари танқидий таҳлил қилинган.
-
O'ZBEK ADABIY TANQIDCHILIGI TARIXI
B. NAZAROV, A. RASULOV, Q. QAHRAMONOV, SH. AXMEDOVA,Darslik 0‘zR FA Alisher Navoiy nomidagi Til va adabiyot instituti,0‘zbekiston Milliy universiteti, Buxoro davlat universiteti, Toshkent davlat pedagogika universitetlari olimlari hamkorligida 0‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi talabi va shartnomasiga muvofiq yaratildi. Unda o‘zbek adabiy tanqidining fan va san'at sifatidagi estetik mohiyati. paydo bo'lishi, shakllanishi va taraqqiyot tarixining o‘ziga xos tamoyillari bosqichma-bosqich o'rganilib umumlashtirilgan.0‘zbek adabiy tanqidi rivojiga munosib hissa qo‘shgan qator yetakchi adabiyotshunos-munaqqidlar ilmiy-ijodiy faoliyati yoritilgan. Shuningdek,adabiy tanqidning janriy tarkibi tasnif etilib, taqriz, adabiy-tanqidiy maqola, adabiy portret. tanqidiy-biografik ocherk, esse, adabiy-tanqidiy maktub, adabiy suhbat kabi janrlar tahlil etilgan. Har bir mavzu reja,mavzuni mustahkamlovchi savollar, tayanch tushunchalar bilan ta’minlangan. Darslik universitetlar va pedagogika institutlari o‘zbek filologiyasi fakultetining talaba, aspirant, o'qituvchilari va barcha qiziquvchilarga mo'ljallangan
-
O'zbek adabiyoti va adabiy aloqalari tarixi
Begali Qosimov,Marhum adabiyotshunos olim, O‘zbekiston Respublikasi fan arbobi, filologiya fanlari doktori, professor Begali Qosimovdan boy ilmiy, o'quv-metodik asarlar meros bo‘lib qoldi. Bu meros orasida olim hayotining so'nggi davrlarida tayyorlangan ushbu o‘quv qo‘llanma alohida o'rin tutadi.
-
-
Соҳибқирон Темур
Асрор Самад,Ўзбекистон истиқлол йўлига кирди.бас энди тарихимиз саҳифадларини қайта варақлаш ,бу саҳифаларга адолат ва ҳақиқат кўзи билан адлу инсоф даъватидир.
-
O'zbek tili tarixi
Abdushukurov, B.B,Bugungi globallashuv davrida liar bir xalq, har qaysi mustaqil davlat o‘z milliy manfaatlarini ta’minlash, bu borada awalo o‘z madaniyatini, azaliy qadriyatlarini, ona tilini asrab-avaylash va rivojlantirish masalasiga ustuvor ahamiyat qaratishi tabiiydir. O‘zbek tilining xalqimiz ijtimoiy hayotida va xalqaro miqyosdagi obro'-e’tiborini tubdan oshirish, unib- o‘sib kelayotgan yoshlarimizni vatanparvarlik, milliy an’ana va qadriyatlarga sadoqat, ulug‘ ajdodlarimizning boy merosiga vorislik ruhida tarbiyalash, mamlakatimizda davlat tilini to‘laqonli joriy etishni ta’minlash dolzarb masalalardan sanaladi. Shu ma’noda, 0 ‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining 2016-yil 13-mayda imzolangan “Alisher Navoiy nomidagi Toshkcnt davlat o'zbek tili va adabiyoti universitetini tashkil etish to‘g‘risida”gi farmonida qayd etilganidek. “O‘zbek tilining har tomonlama taraqqiy topishi va adabiy til sifatida maydonga chiqishida qadimiy turkiy til katta hissa qo'shganini alohida ta’kidlash tabiiydir. Shu borada Mahmud Qoshg‘ariy, Yusuf Xos Hojib, Ahmad Yugnakiy, Atoiy, Sakkokiy, Lutfiy kabi ilm-u fan va adabiyot namoyandalarining xizmati va qoldirgan merosi muhim o‘rin egallaganini qayd etishjoiz.
-
Янги ўзбек адабиёти
У.Норматов,Ўзбек адабиёти минг йиллар давомида асосан Шарқ халқлари адабиёти аньаналари доирасида, араб, форс - тожик халқлари адабиётлари билан ҳамкорлика ислом дини фалсафаси тасаввуф тариқатлари таьсирида ривожланади.
-
Навоий поэтикаси "Хазойинул маоний" асосида
Ё.Исҳоқов,Ушбу асар Алишер Навоий бой лирик меросининг актуал проблемаси-унинг поэтикаси тадқиқ қилишга бағишланди. Китобда лирика поэтикасининг икки муҳим жиҳати — жанрлар поэтикаси ҳамда бадиий тасвир поэтикасига хос етакчи тенден- циялар атрофлича таҳлил қилинади. Китоб адабиётшунослар, олий ўкув юртларининг филология факультетлари студентларига, аспирантлар, шунингдек, тарихий поэтика ҳамда Навоий ижоди билан қизиқувчи кенг китобхонлар оммасига мулжалланган.
-
ХХ аср ўзбек адабиёти масалалари
Баракаев Р.,Ўз илмий фаолияти мобайнида XX аср ўзбек адабиётини тизимли тадкиқ этган ҳассос олим, филология фанлари доктори, профессор Наим Каримов таваллудининг 80 йиллигига бағишланган мазкур тўплам ЎзР ФА Тил ва адабиёт институти олимлари ҳамда Республикамизнинг турли илмий муассасаларида фаолият юритаёттан адабиётшунослар мақолалари асосида юзага келган. Бу мақолаларда XX аср ўзбек адабиёти ва адабиётшунослигига оид масалалар тадқиқ этилган.
-
Uch baqaloq
Olesha Yuriy,Yuriy Karlovich Olesha (1899 – 1960)ning bolalar uchun yozgan «Uch baqaloq» ertak-romani jahon xalqlari tillariga tarjima qilingan. Shu kitob asosida yaratilgan balet, kinofilm million-million tomoshabinlarning sevimli san’at asarlariga aylangan. Har avlod yoshligida bu kitobni zavq bilan qo‘liga oladi, maroq bilan o‘qib chiqadi. Zulm, istibdod, haqsizlik avj olgan Uch Baqaloq mamlakatining mehnatkashlari donishmand doktor Gaspar, mohir dorboz Tibul, mard qurolsoz Prospero, tadbirkor qizaloq Suok kabi qahramonlar bilan birgalikda boyonlar saltanatiga qarshi bosh ko‘taradilar va g‘alaba qiladilar. Ana shu jang-u jadallar ertak janriga xos qiziqarli syujet ipiga tizilgan g‘aroyib sarguzasht va voqealar orqali hikoya qilinadi.
-
Turkiy xalqlar adabiyoti tarixi
Hamdamov A.,Turkiy xalqlar adabiyoti fani yangi asrning dastlabki yillaridan boshlab Respublikamiz oliy o'quv yurtlarining filolog mutaxassislariga alohida fan sifatida joriy qilindi. Ushbu o'quv uslubiy qo'llanma turkiy xalqlar adabiyoti tarixini o'rganish borasidagi o‘rinishlardan biridir
-
Navoiyshunoslik 1-qism
Sirojiddinov Shuhrat,Mazkur darslik respublika oliy oquv yurtlari o'zbek filologiyasi va ozbek tili va adabiyotini oqitish yo'nalishidagi talabalar uchun moljallangan bo'lib, unda Alisher Navoiy hayoti va ijodi hamda asarlaripoetikasi bilan bogliq eng muhim ma’lumotlar qamrab olingan, buyuk mutafakkir ijodiga doiryangicha talqinlar berilgan. Darslik navoiyshunoslikda qolga kiritilgan engsonggiyutuqlarni ozida aks ettirganligi bilan alohida ahamiyat kasb etadi.
-
Ўзбек халқ лирикаси
Мусақулов А.,Ушбу монографияда ўзбек халқ лирикасининг таснифи тарихий асослари ёритилган. Сўз саънати тарихида поэстетик ҳодисаларнинг бадиий-эстетик ҳодисаларига ўсиб ўтиши масалалари ўзбек фолъклоршунослиги мисолида тадқиқ этилган.
-
XX аср адабиёти манзаралари
Наим Каримов,Ушбу асарда 20 асрнинг асосан, биринчи ярмида яшаган ёзувчилар ҳаёти ва ижодининг китобхонлар ва ҳатто мутахассисларга номаълум бўлган саҳифалар ёритилган, уларнинг мустабид тузум давридаги эрк ва истиқлол учун кураши ҳамда фожиали такдири ўз аксини топган.