Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

GIDROENERGETIK QURILMALARNI ISHLATISH

Ushbu o'quv qc'llanmeda gidiocncrgctik quiilmalar, ya'ni gidroelelrtr stantsiyalar, nasos stansiyalar, gidcnakkumulyaLsmn elektr slanlsiyalar, uJaming inshoot vajihazlan hamda ulami ishlatishnirg asusiy qonunnatlari. gidrocnergetik qurilmalar inshoot va jihozlarini ishlatish sifallarini baholaah, ulardagi nosozliklami amqlash vb oldini olish ladbirlati, hamda gidroenergelik qutilmalami jihozlarini yig'ish, ta'miriash va sozlash bo'yicha ma'lumotlarni o‘z Ichiga olgan 0‘quv qo'llanma 5310Klfl - encrgelika (Gidroenergetika) ta'lim yo'nalishida bakalavriat lalabalarga mo'ljallangan halda magistral. kalla iliniy xodim - izlanuvchilar, muhandis-gidrotexnik va gidraenergeliklar ham o‘z ilmiy faoliyallarida foydalamshlari mumkin *4»

GIDROTEXNIKA INSHOOTLARI

M a z k u r d a rslik (l-jild )d a su v resu rslari, suv x o 'ja lig i va u n in g ta rm o q la ri, gidrotexnika inshootlari haqida um umiy m a’lum otlar, ularning zam inlari va ishlash s h a ro itla ri, g id ro te x n ik a in s h o o tla rin in g z a m in la rd a v a q irg 'o q q a tu ta sh g a n q ism la rid a g i filtra ts iy a , d im lo v c h i b e to n li g id ro te x n ik a in s h o o tla rin i u s tiv o rlik k a va m u sta h k a m lik k a h iso b lash n in g u m u m iy m a s a la la ri, k a n a lla r v a u lard a g i g id ro te x ­n ik a in sh o o tla ri, g id ro te x n ik a in sh o o tla rin in g m e x a n ik jih o z la ri, o 'z a n la m i ro s tla s h , d a r y o d a n su v o lish in sh o o tla ri h a q id a b a ta fsil m a ’lu m o tla r k e ltirilg an .

ЎЗБЕК ТИЛИДАГИ ГАПЛАРНИНГ СЕМАНТИК МУРАККАБЛАШУВИ

Ушбу қўлланма филология факультети ўқув режасига киритилган «Махсус курс», «Танлов фанлари» дастурига мувофиқ тарзда тузилган бўлиб, унда ўзбек тилидаги содда гап тузилишидаги буйруқ гаплар ҳамда қўшма гапларда юзага келган асимметрик муносабатлар аниқланган. Содда гап шаклидаги буйрук гаплар ва қўшма гапларнинг ички структурасидан англашилган ахборот муносабатлари парадигматик ва синтагматик йўналишда ёритилган.

УЗБЕК ТИЛИ СУЗ МСАЛИШИ ТИЗИМИ

Узбек тилшунослигида сумгги йилларга калар тил ,\одиса-лари, асосан, узга тилларга оид фикр-муло\азалар, жумла-дан, рус тилшунослигилаги таълимотлар, тайёр колип-кои-далар асосмда тал кин этиб келинди. Бу кол ни узбек тили фактларининг тахлилидагииа эм ас, катто узбек тилшуиослиги сокаларини урганишда \ам кузатиш мумкин. Масалан, тил-шуносликда, жумладан, рус тилшунослигида, куп вактта калар фонетика, лексикология, морфология ва синтаксис „Грамма-тика“ ичида берилиб, урганиб келинган булса, кейинчалик факат морфология ва синтаксисгина грамматика»инг к*гсм-лари, деб карала бошланди; суз ясалиши алохида соха си-фатида морфологиядан ажратилди ва хрказо.1 Бу кол узбек

Dendrologiya

Darslik universitel va qishloq xo'jaligi oliy o‘quv yurtlarmmg 5410800 -o‘nnonchilik va aholi yashash joylanni ko'kfllaittzorlasbtirish yo'nalishi bn‘yicha tohsil oluvchi b.'ikalavilar uchun mo‘!jallangan bo'lih. ormonchilik va ko'kalamzorlashtinsh bo'yieha davlat ta'lim standartlariga mos keladi. Darslikdan o'qituvchilai, ilmiy xodimlar ham da o‘rmon xo'jaligi va ko‘ka]amzorlash*irish mutaxassislari foydalanishlari mumkin

ЎЗБЕК ТИЛИ ФОНОЛОГИЯСИ ВА МОРФОНОЛОГИЯСИ

Жаҳондаги энг катта туркий тилларидан бўлиб давлат тили мақомини олган ўзбек тили хозирги давр тилшунослигидаги назария ва методлар ёрдамида илмий тадкик этилмоқда. Мазкур китоб ўзбек тили фонологияси ва морфонологиясининг илмий асосларини тадкик багишланган. Унда ўзбек тили унли ва ундош этишга фонологик оппозициялари, фонемаларининг фонотактика, морфонологик алмашинувлар, нейтрализация, акцентологик ва интонологик морфонология масалалари ёритилган

Fizikadan praktikum

Ushbu qo‘llanma pedagogika universiteti va institutlarining «Fizika va astronomiya», «Matematika - informatika» yo'nalishlari dasturi asosida yozilgan bo‘lib, unda bakalavriat talabalari umumiy fizikaning «Optika» hamda «Kvant fizika» bo‘limlari bo‘yicha bajarishlari lozim bo‘lgan laboratoriya ishlarining tavsifnomalari berilgan. Qo‘llanma optika va kvant fizikaga oid laboratoriya ishlari va mashqlarni o‘z ichiga olgan. Mazkur qo'llanmadan tabiyot fanlari, kasb-ta’limi fakultetlari talabalari, oliy texnika o‘quv yurtlari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari, o‘rta umumta‘lim maktab fizika o‘qituvchilari va o‘quvchilari ham foydalanishlari mumkin.

SUV RESURSLARIDAN MUKAMMAL FOYDALANISH VA MUHOFAZA QILISH

Darslik oliy o'quv yurtlarining bakalavriatlari va magistrantlari uchun mo'ljallangan. Shuningdek, darslikdan kasb-hunar kollejlari, ilmiy xodimlar va amaliyotchilar ham foydalanishlari mumkin. Darslikda mualliflar tomonidan katta hajmda to'plangan ma'lo motlar asosida suv resurslari, ularning zaxitalari va ularni boshqarish tahlil qilingan

AMALIY GEOGRAFIYA

Bugungi kunda akadcmik litsey va kasb hunar kollejlarida geografiya fanining o'rgan sh coirasi ancha o’zgartirilgan va umla geografiyaning amaliy masalalariga katla ahamiyal beriladi. Geografik masalalar va muammo laming o'rganiliahi va yechimiga qaratilgan “Amaliy geografiya” fanida zamonaviy fan-texnika yutuqlari, ekologik muaminolaming geografik jihallari, ularni 0‘quvchilaiga yetkazib berishda zHinonaviy pedagogik texnalogiyalar keng joriy etilishi davr talabidir. Kadrlar tayyorash milliy dastuiini amalga oshirishda sifal va ‘■amaradorlik ko'rsatgichlariga erishish uchun ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishni lakomillashiirish, yangi shakl va uaiillami zamonaviy pedagogik texnologiyalami amaiiyotga joriy etish orqali amalga о sh Irish hozirgi kunning muhim masaJalaridan blridir.

КИМЁДА ФИЗИКАВИЙ УСУЛЛАР

Дарсликда асосий физикавий усулларнинг назариялари, кичик молекулали органик бирикмалар ва биополимерларнинг тузилиши ва хоссапарини Урганишда уларнинг ишлатилиши хдмда имкониятлари баён этилган. Дарслик унивсрситетларнинг кимё факультетлари тала-балари, магистрлари, аспирантлари, илмий ходимлари ва укитувчи-лари учун м^лжалланган.

ГИДРАВЛИКА

Техникада кузинча реал сутшушклар ^аракатини урганиигга турри келади. ^вракатдаги сукнушк о^имини уфганилганда унинг со^асини конфигурациясига, унда мавжуд буладиган эркин сирт, каверналар хамда уюрмаларни ^исобга олган ^олда о^имни гидродинамик, гидравлик параметрларини ани!$лаш керак булади. Айни^са узан, в^увур ва каналлардаги суювушк оврши мавжуд булган турли в$аршиликларни енгиш учун сарф в$илинадиган энергияни эрзсоблаш керак булади. Каналдаги гидравлик э^исоблаш учун узунлиги буйлаб энергияни йу^отилиши (тазийв^ни узунлик буйлаб йу^отилиши), ^амда канал, узанларда мавжуд булган ма^аллий тусшушрни енгишга сарф ^илинадиган энергияни (ма^аллий тазий^ни) йу^отилиши масалалари катта ахамиятга эга. Бу мавзу в^исман VI — бобда ёритилган эди.

IQLIMSHUNOSLIK

Darslikda glimning shakllanishiga to sir etuvchi fizik jarayonlar va iqlimshu noslikning umumiy masalaları bayon etilgan Radiasion geografik va sirkulyasion amillarning igiim zenezia va iqlimlarning tasnifidagi roli ko ni chiqilgan. Oma Osiyo iqlimining geologik va tarixiy a middag o omandag a 'zgarishlari va tebranishlars hilan bog'liq masalalar hamda antropogen tr'ur ostida iqlimning kelajakdagi mumkin bo'lgan o'zgarishlari yoritilgan.

Ф И З И К А

Куллаима география ва гидрометеорология йуналиши буйича таълим олаёттан талабалар учун мулжалланган. Кулланмада физика фанидаи лаборатория ишларини асосий мазмунлари ва уларнинг бажарииг учуй курсатма берилган.

MAKTABDA SON TUSHUNCHASINI O’QITISH METODIKASI

0 ‘zbekiston Respublikasining taraqqiyoti va istiqbolini ta’minlash, uning iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy sohalarda yuksak o'zgarishlami amalga oshirilishi bilan bog'liq. Bu o'z navbatida bo’lajak mutaxassislardan kasbiy bilimlami, yuksak madaniyatni, ma'naviy yetuklikni va keng dunyoqarashni talab etadi. Ushbu talablar va intilishlar asosida raqobatbardosh kadrlarni tayyorlash bugungi kunning muhim vazifalaridaii biriga aylanmoqda.

ЎЗБЕКИИСТОН ДАВЛАТЧИЛИГИ ТАРИХИ

Ҳозирги кунга кадар Олий таълим муассалари талабалари учун бирорта ҳам ўқув қўлланма ва дарслик яратилмаганини ҳисобга олиб тайёрланган ушбу ўқув қўлланмаси Ўзбек халки давлатчилиги тарихининг энг қадимги даврлардан ХIII асрнинг бошларига кадар бўлган даврини ўз ичига олади. Муаллиф давлатчилик тарихи масалалари бўйича сўнгги йилларда нашр этилган илмий адабиётлар ҳамда ёрдамчи фанлар тадкикотларидан кенг фойдаланиб мазкур кўлланмани яратишга харакат килган.

AGROMETEОROLOGIK KUZATISHLAR

Respublikamiz mustaqillikka erishgandan keyin oliy va o'ria max ns ta’limining butun tizimi tubdan qayta quriidi. ta'lim yo'nalishi va mutaxassisliklari tarkibida jiddiy islohotlar amalga oxhirildi. Prc/i-dentimiz olimlarimiz oldiga hozirgi davr talablariga javob beradigan darsliklar va o‘quv qo‘Hanmalar yaratish vazifasini qo'ydi. Shubha.siz. bu vazifa qishloq xo‘jaligini ilmiy asosda rivojlantiri-hda muhim ahamiyatga ega boMgan agrometeorologiya fani uchun ham taaluqlidir. Shu sababli keyingi yillarda qishloq xo'jaligi, agro va gidrometeorologiya sohasi bo'yicha oliy va o‘rta o‘quv yurtlarida agrometeorologiya tanini o'qitishga jiddiy e’tibor berilmoqda.