Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Тарих ўқитиш методикаси

Тарих ўқитиш усуллари илмий педагогик фан бўлиб, у талабалар онги ва калбига миллий истиқлол мафкурасини сингдириш уларга утмиш тарихимиз умумбашарий кадриятларимиз авлод-аждодларимиз хакида пухта билим бериш, мустақил Ватанга садокат руҳида тайёрлаш, тарбиялаш ва камол топтиришни кўзда тутади. Жамият ва унинг ижтимоий тараққиёти тарих фани асосини ташкил этиб, шу фаннинг объектидир. Тарих фанининг предмети эса утмишда руй берган вокеа-ходисалар булиб, улар Ўзининг бетакрорлиги билан алохида хусусиятга эга. Тарихий вокеахoдисаларни илмий, холис ўрганишнинг аниқ йулини Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов 1998 йил 26 июнда мамлакатимиз тарихчи олимлари, шоир ва журналистлар билан бўлган учрашувда кўрсатиб берди.

Музейлар замонавий Узбекистон маданияти тизимида

Улкан тарихий ўзгаришлар юз бераётган Ўзбекистонимиз халқаро миқёсда тобора мустаҳкам нуфузга эга бўлиб бораётир. Мамлакатда иқтисодий жиҳатдан бақувват, ҳуқуқий демократик давлат барпо этиш билан бир қаторда, таълим тарбия, маданият ва маънавиятимизни юксалтириш борасида ҳам ислоҳотлар олиб борилмоқда. Шунингдек, музейлар фаолияти ни янада яхшилаш, музей иши ва тарихини чуқур ўрганишга ҳам катта эътибор берилмоқда. Музейлар фаолиятини тубдан яхшилаш ва такомиллаштириш бўйича давлат томонидан чи- қарилган Фармон ва қарорлар бунинг яққол далилидир.

Tarix o’qitish metodikasi

Mustaqillik sharofati bilan milliy merosimiz va tengi yuq tariximizni yanada kengroq o'rganish uchun katta imkoniyatlar bo'ldi. Besh avlodlarni vatanparvarlik, o'z ona yurtiga cheksiz muhabbat ruhida tabiyalash, jonajon o'lkamiz go'zalligi, ananalarga hurmat kabi fazilatlarni shakllantirish, ularda ijtimoiy faollik, milliy g’urur ezgu tuyg’ularni o’stirish kabi talablar ayni zamonga eng muhim vazifalardandir. Bu olijonob ishlarni amalga oshirish maktablarda “O’zbekiston tarixi” fanini o’qitish jarayonini to'g’ri tashkil etishiga ham bog’liqdir. Hech kimga sir emaski, O’zbekiston Respublikasi o’z istiqloliga erishguniga qadar tariximiz deyarli hamma o’quv tizimlarida nomigagina o’tilar edi. Yana achinarlisi shundaki, ushbu kurs ham mazmunan ham tuzilishi jihatidan ikkinchi darajali hisoblanardi. Unda ko’xna tariximizning haqiqiy asoslari eritilmagan edi. Bugungi kunda esa yangi yo’nalishlari, tadqiqot qilinishi zarur bo’lgan birinchi darajali masalalari aniq belgilanadi va belgilanmoqda.

O`ZBEKISTON TARIXI

Tarix fani turli xalqlar qanday yashashganligi, ularning hayotida qanday voqealar sodir bulganligini o`rgansa, O`zbekiston tarixi esa shu ona zaminimizda o`tmishda yashagan xalqlarning hayoti va ularning rivojlanishi jarayonida sodir bo`lgan o`zgarishlar, voqea-hodisalar, ularning turmush tarzi, iqtisodi, madaniyati va shu qabilalarni to`lashchiga o`rganadigan hudud, ya`ni bizning Vatanimiz-deb ta`kidlagan edi O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov,-nafaqat Sharq, balki umumjahon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri bulganligini butun jahon tan olmoqda. Bu qadimiy va tabarruk tuproqdan allomalar, fozilu-fuzalolar, olimu-ulomolar, siyosatchilar, sarkardalar etishib chiqqan. Eramizgacha va undan keyin qurilgan murakkab suv inshootlari, shu kungacha fayzini, mahobatini yo`qotmagan osoriatiqalarimiz qadim-qadimdan yurtimizda dehkonchilik, hunarmandchilik madaniyati, me`morchilik va shaharsozlik san`ati yuksak bo`lganidan dalolat beradi. O`zbekiston tarixi faqat turli bilimlar tarizidagi fan emas, balki bir necha asrlar davomida to`planib kelgan o`zaro ichki qonunyatlar bilan chambarchas bog`langan bilimlar tizimi sifatidagi fandir. Shu ma`noda u o`zining o`rganish ob`ekti va predmetiga ega bo`lgan mustaqil fandir.

Коллоид кимё

Тошкент кимё-технология институти “Аналитик, физикавий ва коллоид кимё” кафедраси томонидан ёзилган ушбу “Дисперс системалар ва сирт ходисалар” фанининг маърузалар матни кимё-технология ва озиқ-овқат технологияси йўналиши бўйича бакалаврлар тайёрлаш учун мўлжалланган. Умумий курсдаги 36 соатли маърузалар матнига дисперс системаларни олиш ва уларнинг хоссалари, сирт ходисалар, дисперс системаларнинг барқарорлиги ва коагуляцияси, гидрофил дисперс системалар ва юқори молекуляр бирикмалар эритмаларнинг хоссалари бўлимлари киритилган.

Органик кимё

Органик кимё углеводородлар ва уларнинг ҳосилалари кимёсини ўрганади. Ҳозирги вақтда органик бирикмалар таркибига углерод ва водороддан ташқари даврий системанинг деярли барча элементлари киради.

ҚОРАҚАЛПОҒИСТОН ТАРИХИ

Тарих фани турли халқлар қандай яшаганлиги, уларнинг ҳаѐтида қандай воқеалар бўлганлиги, одамлар ҳаѐти ва нима учун ўзгариб ҳозиргидай бўлиб қолганлигини ўрганса, Қорақалпоғистон тарихи эса шу она заминимизда ўтмишда яшаган халқларнинг ҳаѐти ва уларнинг ривожланиш жараенида содир бўлган ўзгаришлар, воқеаларни тўлалигича ўрганадиган фандир. Юртбошимизнинг бу ҳақидаги фикрлари катта аҳамиятга эгадир. «Ҳозир, Ўзбекистон деб аталувчи ҳудуд, яъни бизнинг Ватанимиз, нафақат Шарқ, балки умумжаҳон цивилизацияси бешикларидан бири бўлганлигини бутун жаҳон тан олмоқда. Бу қадимий ва табаррук тупроқдан алломалар, фозилуфузалолар, олиму-уламолар, сиесатчилар, саркардалар етишиб чиққан. Диний ва дуневий илмларнинг асослари ана шу заминда яратилган. Эрамизгача ва ундан кейин қурилган мураккаб сув иншоотлари шу кунгача файзини, маҳобатини йўқотмаган, осори атиқаларимиз қадим-қадимдан юртимизда деҳқончилик, ҳунармандчилик маданияти, меъморчилик ва шаҳарсозлик санъати юксак бўлганлигидан далолат беради». 1997 йили Қорақалпоғистон Республикаси Жўқарги Кенгеси сессиясида Президент шундай деган эди: «Қорақалпоқ халқи жаҳонга ўзининг миллий маданияти, ўзгача санъати,классик адабияти, руўхий баҳолиликлари, дастури ва ўрп-адатлари билан маълумдур».

«Mashina detallari»

Mashina detallari fani barcha turdagi mashinalar uchun umumiy bo`lgan detal (bolt, gayka, tishli g‘ildirak va boshqalar) va uzellarni hisoblash va loyihalash asoslarini o‘rgatuvchi fandir. Detal - mashinaning bir xil materiallardan tayyorlangan va alohida bo`laklarga ajralmaydigan qismi. Masalan, bo‘lt, gayka, shkiv, tishli g`ildirak va boshqalar. Uzel — bir necha detallaming yig'indisidan iborat bo`lib, mashinada biror bir ishni bajarishga mo`jallangan. Mashinasozlikda bir turdagi mashinalar uchun umumiy bo`lgan detal va uzellardan tashqari faqat bir yoki bir necha mashinalarda ishlaydigan detal va uzellar ham uchraydi, masalan, paxta tozalash mashinasining arrasi, to‘qimachilik mashinalarda ishlatiladigan urchuq, tikuv mashinalarida ishlatiladigan ignalar va boshqalar. Bu detallarni loyihalash va hisoblash mahsus kurslarda o ‘rganiladi

Qo'qon xonligi tarixi manbashunosligi va tarixshunosligi

O'zbekiston mustaqillikga erishishgandan so'ng Vatan tarixining barcha davrlari, xususan o'zbek davlatchiligi an'analarini chuqur idrok etish, bu yerda mavjud bo'lgan qadimgi va o'rta asr davlatlari tarixini o'rganish muhim ilmiy va siyosiy ahamiyat kasb etdi. Shuning uchun ham istiqlol yillarida bakalaviriyatning "Tarix" yo'nalishida "O'zbek davlatchiligi tarixi", "Amir Temur davlati tarixi" singari maxsus kurslar joriy etildi. Mintaqaviy hususiyatlardan kelib chiqib, shuningdek, muammoni yaxshi o'rganilmaganligini etiborga olib, Farg'ona davlat universiteti tarix yo'nalishida tanlov fani sifatida "Qo'qon xonligi tarixi" maxsus kursi joriy qilingan edi. Maxsus kurs talabalar tomonidan katta qiziqish bilan kutib olindi va ularga Vatanimiz tarixini chuqur o'rganishda yaqindan yordam bermoqda.

Иқтисодий таълимотлар тарихи фанидан

Иқтисодий таълимотлар тарихи турли даврларда иқтисодий қарашлар тизимининг вужудга келиши, ривожланиши, алмашиниши жараёнини ўргатадиган фандир. Бу фаннинг асосий объектлари замонлар, кишилар, гоялардир. Иктисодчи олимлар ғояларини маъносига тушиниш учун уларнинг хаёти, мехнат фаолияти урганилади. Бу олим яшаган замон ва макон билан чамбарчас боглик. Шунинг учун хам ғояни яратган шахс, у яшаган замон ва макон биргаликда ўрганилади. Хар бир замонга мос ва хос ғоя туғилиши мумкин.

IBTIDOIY JAMOA TARIXI

Ibtidoiy jamoa tarixini o'rganish ahamiyati shundaki, uning yordamida shaxsiy egalikning paydo bo'lishini, ijtimoiy tengsizlik va davlat hokimiyatini vujudga kelishini tushunishga yordam beradi. Ibtidoiy jamoa tarixini bilish xalqlar va elatlar paydo bo'lish jarayonlarini o'rganishga, taraqqiyoti jihatidan orqada qolib ketgan qabilalarni o'rganishda, ibtidoiy jamoa ukladlarini namoyon etuvchi qabilalar hayotini, turmush tarzini o'rganishda yordam beradi. Er yuzida shunday qabila va xalqlar borki, ularda hanuz ham ibtidoiy jamoa qoldiqlari yoki ibtidoiy jamoaning parchalanish bosqichida turgan ko'rinishlari mavjud. Ularni o'rganish, etnografik jihatdan tahlil etish ularni turmush tarzlari va ijtimoiy tuzumlarini tushunish ham ko'pincha ibtidoiy jamoa tarixini bilish bilan bog'liqdir.

Hindiy tili tarixi

Hindistonda tilshunoslik an'analari eramizdan avvalgi 1-mingyillikning 1-yarmidan to shu kunga qadar shakllanib kelmoqda. Bu an'ana avvalo, avloddan avlodga og'zaki yetkazib kelinayotgan sanskritda yozilgan matnlarni turli g'alizlikdan saqlash ehtiyoji orqasida paydo bo'lgan. Tilshunoslikning eng birinchi bosqichi pratishakxyalar fonetik traktatlar bilan xarakterlanadi. Ular tarqoq holdagi grammatik kuzatishlarni o'z ichiga olgan boʻlib, nutqni tovushlar klassifikatsiyasi bilan ahamiyatlidir.

QADIMGI DUNYO TARIXI

Mustaqillikka erishganimizdan ta`lim tizimini tubdan isloh qilinishi tarix fanini o`qitishgi sifat jihatdan yangi sifat darajasiga ko`tarish vazifasini qo`ydi. Ushbu ma’ruza matni NAMDU tarix fakultetida o`qilgan ma`ruzalar kursi tajribasi hisobga olingan holda tayyorlangan. Ma’ruza matnida qadimgi dunyo tarixini eramizdan avvalgi IV ming yillikdan eramizning V asrigacha bo`lgan davri yoritiladi. Qadimgi Sharq svilizatsilari, Qadimgi Yunoniston va Qadimgi Rimning ijtimoiyiqtisodiy va siyosiy taraqqiyoti, ular yaratgan madaniy yutuqlarning asosiy jihatlari ochib beriladi. Qadimgi dunyo tarixining Qadimgi Sharq, Yunoniston, Rim tarixi bo’yicha ushbu ma’ruza matni tarix fakulteti I kurs talabalari uchun mo`ljallangan.

Билиш назарияси

Билишнинг объекти ва субъекти, босқичлари ва ҳиссий , мантиқий билиш ва ҳақиқат тушунчаси ва объективлиги, нисбий ва мутлоқ ҳақиқат, ҳақиқатнинг мезони ёритиб берилган.

“XALQ CHOLG‘ULARIDA IJROCHILIK

O'zbek xalqining bebaho boyligi hisoblanmish milliy musiqiy cholg'ularimiz o'zining betakrorligi, naqsh bezagining jozibadorligi, ovoz tarovatining rang-barangligi va ijro imkoniyatlarining beqiyosligi bilan milliy musiqiy madaniyatimizda alohida o'rin tutadi. Musiqiy cholg'ular azal-azaldan o'zbek xalqining ma'naviy hayotida muhim ahamiyat kasb etib, kundalik turmush tarzi bilan chambarchas bog'lanib ketgan. Ular hozirgi kunda ham kishilar dunyoqarashining shakllanishida o'ziga xos xususiyatlarga ega. Ayniqsa, cholg'u ijrochiligi san'ati ajdodlarimiz tomonidan asrlar davomida noyob estetik vosita sifatida shakllanib, nafaqat musiqa ilmida, balki zamonaviy musiqa ijodiyotida ham katta qiziqish uyg'otib kelmoqda. Uning barcha o'ziga xos xususiyatlari va qirralarini o'rganish esa cholg'u ijrochiligi amaliyotini boyitishga yordam beradi.

Фалсафа фани ва унинг хусусиятлари

Фалсафа мавжуд нарса ва ҳодисаларнинг энг умумий алоқадорлиги ва ривожланиш қонуниятларини , уларнинг туб моҳиятини билишга қаратилган фандир.