Unilibrary. Oliy ta'lim muassasalarining yagona elektron kutubxona axborot tizimi.

Минг бир рубоий

Кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

ЎЗБЕК ТИЛИНИНГ ТАРАҚҚИЁТ БОСҚИЧЛАРИ.

Тил—бу тарих. Тил—бу халқ. Зеро, тилга шу нуқтаи иазардан қарамснимиз даркор. Тилидан ажралган халқ гарихидан ажралади, демакдир. Тил жамиятга хизмат қилади. Жамиятда, ижтимоий ҳаётда бўладиган ўзгариш :юа тилда у ёки бу даражада ўз аксиня топади. Бироҳ, тилда бўладиган ўзгариш жамиятда бўладиган ўз- гаришлардан фарҳли ўлароҳ, жуда секинлик билан содир бўлада. Тилдаги бу икки ҳолат, яъни барҳарор- лик ва ижтимоийлик халҳ тили ва тарих бирга ўрганилгандашна ўзининг тўгри ш|юдасини тонади. Худда шундай кузатиш усули, хусусан, ўзбек тили учун бугунги кунда жуда зарурдир. Бу заруриятни яна шундай изоҳлаш, асослаш ўришш бўлади

ЎЗБЕК АДАБИЙ ТИЛИ ТАРИХИДАН.

Ўзбек тили жумҳуриятимизнинг давлат тили деб қонунлаштирилиши халҳимизнинг тарихий-маданий ҳаетида катга воҳеа бўлди. Бу ўзбек халқининг бирдан- бир ҳал ҳилиниши лозим бўлган муаммоларидан эди. Чунки ушбу долзарб масалани ҳал ҳилмасдан туриб, миллий сиёсатнинг тўла амалга ошиши, миллий тиллар ҳаҳидаги таълимотнинг ўзбек тили тарихи тараҳҳиётидаги ролини атрофлича, илмий асосда тушуниб бўлмайди.

ЎЗБЕК АДАБИЙ ТИЛИ ТАРИХИ.

Тилнинг халқ тарихи билан боғлиқлиги ҳақидаги марксча-ле- нинча таълимот — адабий тил тарихи курсининг ҳам асосидир. В. И. Лениннинг «тил кишилардинг энг муҳим алоқа воситаси- дир» деган фикри тил-ва унинг тараққиёти'ҳақидаги марксча-ле- нинча таълимотнинг асосидир. Миллий тилнинг шаклланиши, унинг состави ва функциясида бўладиган ўзгаришлар жамиятнинг иқтисодий ва сиёсий турмушига боглиқдир.

Мангулик жамоли

Кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Кунчиқар мамлакат ҳикоялари

Китобда Япониялик адиблар ҳикоялари ўрин олган.

Саодат асри қиссалари 3-китоб

Абу Лаҳаб Маккада крлган, касаллиги туфайли Бадр жангига бора олмай, ўрнига бошқа одамни ёллаб жўнатган эди. Кетганлар изидан кунлаб йўл пойлади. Зафар суюнчисини келтирадиган одамни кутди.

ЎЗБЕК ТИЛИНИНГ НАЗАРИЙ ГРАММАТИКАСИ (синтаксис).

Бундай асарларнинг вужудга келиши ўзбек тилининг назарий грамматикасини яратишга имконият яратди. Назарий грамматиканинг одатдаги ўқув грамматикасидан фарқи шуки, унда маълум грамматик тушунчаларнинг келиб чиқиш илдизлари баѐн килинади, у ѐки бу масалага хилма-хил қарашларнинг мавжудлиги бўйича қисқача маълумот берилади. Китоб ҳажмидан келиб чиқиб, мавжуд дарслик ва қўлланмаларда изчил баѐн қилинган баъзи мавзулар бу грамматикада ихчамроқ шаклда ўз аксини топди. Шунинг учун айрим мавзулар сизга кенгроқ, айримлари эса қисқароқ туюлиши мумкин. «Кириш», «Содда гап» қисми проф. А. Нурмонов, «Гапда шакл ва мазмун» («Содда гап ва қўпша гап») қисми проф. Н. Маҳмудов томонидан ѐзилган. Бундай грамматика ўзбек тилшунослигида биринчи маротаба яратилаѐтгани учун, унда айрим нуқсонлар, Сизга нотабиий туюлган жиҳатлар бўлиши мумкин. Ишни яхшилашга қаратилган ҳар қандай таклиф ва мулоҳазаларни муаллифлар мамнуният билан қабул қиладилар.

АДАБИЙ НОРМА ВА ПЛЕОНАЗМ

Ушбу монографияда плеоиазмнинг турлари, типларга бўлиниши, вужудга келиш сабаблари илмий таҳлил қилиниб, уларнимг иормал ва анормал ҳолатлари кўрсатиб берилган. Қитоб ўзбек тили билан шуғулланувчи илмий ходнмларга, фи- лолог-студентларга, нашриёт ходимларига мўлжалланган.

Turkiy adabiyot durdonalari 68-jild

Turkiy adabiyot durdonalari 68-jild barcha kitobxonlar ommasiga mo`ljallangan.

ТИЛ ВА ЖАМИЯТ

Ушбу рисолада кишилик ҳаётида жамият ва тил билан ало- қадор муҳим масалалар сиқиқ формада баён этиб берилади. Унда миллат ва миллий тилларнинг юзага келиши, тилнинг ке- либ чиқиши, тил ва тафаккур, форма ва мазмун, тилшуносликда белги назарияси; партиянинг тил ҳақидаги сиёсати, В. И. Ленин- нинг миллий тиллар рнвожи, рус тилининг жамиятимиз тараққи- ётидаги тутган мавқеи ва функцияси каби муҳим масалалар илмий-оммабоп тарзда баён этилади. Рисола кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Ikki karra ikki besh

Dunyoning ishlari» va «Ikki kara ikki besh» qissalari kiritildi. Bu ikki mashhur asar adib iqtidorining turli qirralarini namoyon etishi bilan ham ahamiyatlidir: ulardan biri Sizni hayot haqida o‘ylashga undasa, ikkinchisi qalbingizga quvonch va surur bag` ishlaydi.

Жиноят такрорланмайди

Кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

ЎЗБЕК ТИЛИДА ПОЛИСЕМИЯ.

Полиссмия ҳар қаидай тилда ҳам салмоқли ўрин .тутади. Тпл бойлиги фақат сўзлар, иборалар билангина эмас, сўзларпннг лексик маънолари билан ҳам ўлча- нади. Демак, сўзларнииг кўп маънолилиги — полисемия тил бойлшмда ўз ўр,нига эга.

ФЕЪЛ ТАРИХИДАН ҚАДИМГИ ТУРКИИ ЁДГОРЛИКЛАР ТИЛИДА МАЙЛ ВД ЗАМОН ФОРМАЛАРИ.

Иш тасвирий характерда бўлиб, унда кўрсатилган кадим- ги ёдгорликлар тилида учрайдиган майл ва замон формалари- нинг маънолари ва уларнинг қўлланишидаги ўзига хос хусу- силтлари очиб берилди. Шунингдек, майл ва замон фсрмала- рини ясовчи аффиксларнинг фонетик кўринишларига алоҳида тўхталди. Шу билан бкрга, майл ва замон маъносини ифо- даловчи феъл формаларининг ясалиши, қўлланиши ва ифода- лаган маъполарига кўра кузатилган қадимги ёдгорликлар ўр: тасидагк ўхшашлик ва фарқларни аниқлашга алоҳида эъти- бор берилди.

Жаҳонни мафтун этган адабиёт

Қўлланма филологияга ва форс адабиёти билан қизиқувчиларга мўлжалланган.