Мазкур монографияда ўзбек адабиётида реалистик роман жанрининг пайдо бўлишида муҳим роль ўйнаган манбалардан тортиб, то унинг шаклланиши, камолотигача бўлган мураккаб ва ўзига хос тараққиёт йули таҳлил қилинган. Роман йўли — адабиётимиз, халқимиз ва мамлакатимизнинг тараккиёт йўли билан узвий алоқада кўрсатилади. Ҳамза, Мирмуҳсин Шермуҳамедов (Фикрий), А. Қодирий, С. Айний, Ҳ. Шамс, А. Қаҳҳор ва Ойбек яратган романларнинг конкрет анализи орқали уларнинг ўзбек романчилиги тарақкиётига қўшган индивидуал ҳиссалари ҳам очилади. Жанр йулини кўрсатиш орқали унинг адабиётимиз ва ҳаётимиздаги ўрни, аҳамияти умумлаштирилади. Ҳозирги давр ўзбек романлари ҳақидаги якунловчи фикрларда эса роман, қаҳрамон ва замон проблемаси мисолида мазмун ва формадаги ўзгаришлар масаласи ўзбек романчилигида пайдо бўлаётган ижобий хусусиятлар ҳақида айрим фикрлар баён этилади. Асар бу соҳадаги дастлабки йирик тадқиқотлардан бўлганлиги сабабли ҳам унда мунозарали ўринлар ҳам йўқ эмас. Шунга қарамай, мазкур асар бу соҳага қизиқувчилар фикрини маълум даражада бойитишга хизмат этади.