-
-
Тилшунослик назарияси ва методологияси
Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус Таълим Вазирлиги,Tilshunoslik, -
-
-
-
-
-
Ўзбек тилининг тарихий грамматикаси МОРФОЛОГИЯ ВА СИНТАКСИС
Ғ. АБДУРАҲМОНОВ, Ш. ШУКУРОВ,Tilshunoslik, -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi
Hamidulla Dadaboyev, Zulxumor Xolmanova,Tilshunoslik, -
Tilshunoslik,
-
A guide to consecutive translation
Amanjan Muminov,Ushbu o'quv qo`llanma ketma-ket tarjimaga qiziquvchilar, respublikamiz oliy ta`lim muassasalarining tarjimonlik fakultetlari talabalari uchun mo'ljallangan bo`lib, uning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda, ingliz tilidan o'zbek va rus tillariga tarjima materiallari, mashqlar berilgan.
-
Тилшунослик назарияси ва методологияси
Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус Таълим Вазирлиги,Мазкур ўқув қўлланма "Умумий тилшунослик" курсига бевосита алоқадор "Тилшунослик методологияси" баҳси бўйича тузилди. назарияси ва Қўлланма университетларнинг магистрант-талабаларига мўлжалланган. Бироқ ундан бакалаврлар, сиртқи бўлим талабалари, аспирантлар, тадқиқотчилар ҳам фойдаланиши мумкин.
-
Ўзбек тилшунослиги масалалари
Б.Ўринбоев,Қулингиздаги рисолада проф. Б.Уринбоевнинг ХХ аср 60 - йилларидан то ҳозирги кунгача вақтли матбуот саҳифаларида эълон қилинган тақриз ва мақолалари ўрин олган. Рисола «Тил х,аl\ида мулох,азалар», «Алишер Навоий ва узбек адабий тили», «Такризлар», «Устозларга таъзим» қисмларидан иборат. Рисолага киритилган мақолаларда кўтарилган масалаларнинг айримлари мунозарали булиб, уларда тула қушилавериш мумкин булмаган уринлар мавжуд. Бундай уринлар тегишли хулоса чиқариш учун илмий жамоатчиликка, тилшунос олимларимизнинг муҳокамасига ҳавола қилинди.
-
DAVLAT TILIDA ISH YURITISH
M. Aminov,Ushbu qo'llanmada tashkilot va muassasalarning ish yuritish faoliyatida eng ko'p qo'llanadigan hujjatlar, ular-ni tuzish tartib-qoidalari masalalariga to'xtalindi, ular te-gishli namunalar bilan ko'rsatildi, ish yuritishga oid lug'at berildi. Qo'llanma, birinchi navbatda, tashkilotlar rahbar-lari va xodimlariga, boshqaruv faoliyatida bevosita hujjat ustida ishlovchilar, kotib-referentlar, kadr xizmati xodim-lariga mo'ljallangan, shuningdek, undan hisobchilar, ad-liya maslahatchilari, auditor, menejerlar ham foydalanish-lari mumkin.
-
O'zbek tilining imlo muammolari
T.Tog'ayev,Ushbu ishlanma XX asr o'zbek yozuvi o'zbek alifbosi va imlosining shakllanish va rivojlanish bosqichlari haqida nazariy ma'lumot berish, joriy alifbo va imloni takomillashtirish muammolariga munosabat bildirish, amaliy va seminar mashg'ulotlari orqali o'zbek tilining asosiy imlo qoidalarini, shuningdek, oʻzbek punktuatsiyasini o'rgatishni ko'zda tutadi. Uni tayyorlashda o'zbek yozuvi islohotlari va o'zgarishlariga doir materiallar, tadqiqot ishlari, hozirgi o'zbek adabiy tili darsliklaridan, yangi o'zbek alifbosi va imlosini o'rgatishga qaratilgan qo'llanma kitoblardan foydalanildi.
-
Ўзбек исмлари
Э.А.Бегматов,Ўзбек исмлари шундай ойнаки, унда халқимиз ўтмиши ва ҳозирги ҳаётининг барча ранг-баранг қирралари — орзу-армонлари, маънавий-ахлоқий ва диний қарашлари, ўзига хос анъаналари бутун борлиғи билан намоён бўлади. Ушбу китобда 13 мингга яқин ўзбекча исмлар жамланган. Улар ёш ота-оналарга исм танлашга ёрдам берибгина қолмай, кишиларга қужжат ёзиб берадиган идоралар, ўзбек (давлат) тилида иш юритадиган маҳкамалар ходимларига исмларни имло жиқатдан тўгри ёзишларига ҳам қўл келади.
-
Ўзбек тилининг тарихий грамматикаси
Аширбоев С.,«Ўзбек тилининг тарихий грамматикаси» курси ўзбек тили ва адабиёти йўналиши бўйича таълим олаётган талабаларга мўлжалланган. Унда ўзбек тилининг мустақил тараққиёт босқичидан то бизнинг асримизгача бўлган даврдаги хусусиятлари тўғрисида сўз боради. Қўлланмада тарихий фонетика, тарихий морфология, тарихий синтаксис акс этган.
-
Ўзбек тилининг тарихий грамматикаси МОРФОЛОГИЯ ВА СИНТАКСИС
Ғ. АБДУРАҲМОНОВ, Ш. ШУКУРОВ,Ушбу қўлланма ёзма ёдгорликлар материаллари асосида ёзилди. Маълумки, ўзбек тилига оид ёзма ёдгорликлар ҳали лингвистик планда кам ўрганилган, буларнинг кўпчилиги бўйича илмий-танқидий текстлар яратилмаган, айримларининг эса, ҳатто, оммавий нашри ҳам юзага келган эмас. Бу ҳол ўзбек тили тарихи бўйича дарслик ва қўлланмалар яратиш ишида маълум қийинчиликлар туғдиради.
-
Тил тарихи
Қ. Содиқов,Ушбу китобда илк ўрта асрларда туркий дунёда кечган лингво-маданий жараёнлар, ушбу жараёнларда туркий тилнинг тутган мавқеи тўғрисида сўз юритилади. Ёзма ёдгорликлар материалига таянган ҳолда, туркий ёзма адабий тилнинг шаклланиши ва тарихий такомили, унинг кейинги давр тилига таъсири очиб берилади. Асар тилшунослар, манбашунослар, тарихчилар ва айни йўналишларда илмий иш бошлаган ёш изланувчиларга мўлжалланган.
-
ЎЗБЕК АДАБИЙ ТИЛИ ТАРИХИДАН
А. АЛИЕВ, Қ. СОДИҚОВ,Ўзбек тили жумҳуриятимизнинг давлат тили деб қонунлаштирилиши халҳимизнинг тарихий-маданий ҳаетида катга воҳеа бўлди. Бу ўзбек халқининг бирдан- бир ҳал ҳилиниши лозим бўлган муаммоларидан эди. Чунки ушбу долзарб масалани ҳал ҳилмасдан туриб, миллий сиёсатнинг тўла амалга ошиши, миллий тиллар ҳаҳидаги таълимотнинг ўзбек тили тарихи тараҳҳиётидаги ролини атрофлича, илмий асосда тушуниб бўлмайди.
-
O'zbek adabiy tili tarixi
Abdushukurov B.B.,«0‘zbek adabiy tili tarixi» o‘quv qo‘llanmasi 5120100-Filologiya va tillami o‘qitish (o‘zbek tili) taiim yo‘nalishi bo‘yicha taTim olayotgan talabalarga mo‘ljallangan. Unda qadimgi davrlardan XX asr boshlarigacha yaratilgan badiiy, tarixiy, ilmiy, leksikografik asarlar tiliga xos xususiyatlar, o‘zbek adabiy tilining taraqqiyot bosqichlari, adabiy til rivojiga ijtimoiytarixiy voqealaming ta’siri masalasi, adabiy til uslublari haqida so‘z boradi. Mazkur o‘quv qo‘llanmani yozishda o‘zbek tili tarixi bo‘yicha to‘plangan tajribalar, mavjud qo‘lIanma va kitoblardagi materiallardan foydalanildi.
-
Smart topics in English
Tursinova Z., Lutfullina G.,Ushbu qo'llanma maktab o‘quvchilari va abituriyentlarni ingliz tili imtihonlariga tayyorlashga qaratilgan bo‘lib, shuningdek, ingliz tilida bo‘lib o'tadigan Olimpiada va tanlov qatnashchilari hamda xalqaro o‘quv muassasalariga kiruvchilarga ham asqatadi. Qo‘llanmadan asosiy maqsad ingliz tilidagi yakuniy imtihonlarni muvaffaqiyatli topshirishda, ayniqsa zarur bo‘lgan monologik nutq ko‘nikmalarini rivojlantirishdir
-
O`zbek terminologiyasi
Dadaboyev Hamidulla,O‘quv qo'llanma talabalar, katta ilmiy xodim-izlanuvchilar va o'zbek tili terminologiyasi bilan shug'ullanuvchi tadqiqotchilar uchun mo‘lljallangan.
-
Ўзбек тили тарихий фонетикаси
Ҳ. Неъматов,ХХ асрнинг бошларигача тилнинг товуш системаси, ургу ва интонацион хусусиятлари, асосан, фонетика бобида ўрганилар ади. Сиотем (отруктур) тилшуносликнинг шаклланиши натижасида фонетика билан фонология фани фарқлана бошлади. Фонетикада ҳам, фонодагияда ҳам моддий (материал) томони ирода плани ўрганилади. Лекин улар тилнинг фонетик бирликлари товушлар, ургу ва оҳантни қайси жиҳатдан ўрганиши билан бир-биридан фарқ қилади. Фонетикада товушларнинг акустик артикуляцион, яъни ҳосил бўлиш ва талаффуз каби табиий (физиологик хусусиятлари, урғу ва оҳангнинг моддий (физик) белгилари (миқдори, кучи), товушларнинг ўзаро таьсир асосида ўзгаришлари ўрганилов, фонологияда товуш, ургу ва оҳангнинг ижтимоий вазифаси маъно фарқлаш хусусияти урганилади. Шунинг учун фонетик ҳодисаларни миқдорий куроаткичлар билан асбоб-ускуналар воситасида (акопериментал равиш да) ўрганиш ва кўрсатиш мумкин; фонологик ҳодиса ва хусусият- лар эса тил системной ичидаги элементларни ўзаро қиёслаш асоcида очилади. Тилда фонологик қимматга эга бўлган ҳар бир ҳоди са албатта маълум бир ижтимоий қимматта маъно фарқлаш хусусиятига эга булиши лозим. Масалан, ўзбек тилида кир (кир) ва қир (қыр) сўзларида маъно к ва қ товушлари воситасида фарқланади. Демак, ўзбек тилидаги к ва қ орасида фонологик фарқ мавжуд. Товушларнинг маъно фарқлашга хизмат қилувчи белгилар асоcонда қарама-қарши қўйилиши фонологик зиддият (оппозиция) дейилади. Бир-биридан фақат бир белгиси билан фарқланувчи фонемалар орасидаги зиддият бевосита фонологик зиддият дейилади.
-
Lingvistik tadqiqot metodologiyasi va metodlari
Nurmonov A.,Qo`llanmada fan mеtodologiyasi, mеtafizik, dialеktik, gеrmеnеvtik, fеnomеnologik, sinеrgеtik singari umumfalsafiy, shuningdеk, tavsifiy, qiyosiy, glottoxronologik, kvantitativ, struktur kabi xususiy ilmiy mеtodlar haqida bahs yuritiladi. Risola filologiya sohasidagi yosh ilmiy tadqiqotchilarga, lingvistika yo`nalishidagi magistrantlarga, filologiya yo`nalishidagi malaka oshirish kurslari tinglovchilariga mo`ljallangan.
-
Умумий тилшунослик
А.НУРМОНОВ, Ш.ИСКАНДАРОВА,Мазкур ўқув қўлланмасида тилшунослик назарияси бўйича қўлга киритилган энг сўнгги ютуқларга таянилди. Китоб филология факультети талабаларига мўлжалланган бўлиб, ундан магистрантлар, аспирантлар, илмий изланиш олиб бораётган ёш тадқиқотчилар фойдаланишлари мумкин.
-
Матннинг антропоцентрик тадқиқи
Худойберганова Дурдона,Мазкур монографияда ўзбек тилидаги матнларни антропоцентрик парадигма асосида тадқиқ этиш муаммолари ёритилган. Ўзбек тилидаги матнларнинг энг муҳим когнитив-семантик, лингвокультурологик ҳамда психолингвистик хусусиятлари мати яратилиши ва мазмуний идроки ми-солида таҳлил этилган. Монографиядан тилшунослар, матн лингвистикаси билан шугулланаётган тадқиқотчилар ҳамда бакалавр ва магистрлар, умуман, филолог мутахассислар фойдаланишлари мумкин.
-
Eski turkiy adabiy til leksikasi
Abdushukurov Baxtiyor,Mazkur o'quv qo'llanma XIV asr obidasi hisoblanga Qisasi Rabg'uziy leksikasi tadqiqiga bag'ishlangan.Unda qissa so'z boyligi statistikasi, mavzuiy guruhlari, leksik-semantik xususiyatlari haqida so'z yuritilgan.Yodnoma lug'at tarkibidagi o'z va o'zlashma qatlam, polisemiya, ma'no torayishi va ma'no kengayishi hodisalari,yangi ma'no kasb etgan leksemalar tahlil qilingan. Shuningdek,ilk nasriy asarning o'zbek adabiy tili leksikasi shakllanishi va taraqqiyotidagi ahamiyati yoritib berilgan.
-
Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi
Hamidulla Dadaboyev, Zulxumor Xolmanova,Turkiy tillarning grammatik tizimi, umumturkiy taraqqiyot davri va hozirgi rivojlanish boqsqichidagi fonetik-fonologik, leksik-semantik, struktur-grammatik xusussiyatlari haqidagi ma'lumotlarni o'zida jamlagan.Qo'llanma o'zbek tili, qardosh turkiy tillar va rus tilidagi mavjud adabiyotlar asosida tuzilgan bo'lib, fanning asosiy masalalarini qamrab oladi.
-
Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi
Dadbayev H. A., Xolmanova Z. T.,Mazkur qo`llanma "Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi" fanining mazmun-mohiyatini yoritish maqsadida tuzilgan bo`lib, turkiy tillarning grammatik tizimi, umumturkiy taraqqiyot davri va hozirgi rivojlanish bosqichidagi fonetik-fonologik, leksik-semantik. struktur- grammatik xususiyatlari haqidagi ma’lumotlami o‘zida jamlagan. Qo‘llanma o‘zbek tili, qardosh turkiy tillar va rus tilidagi mavjud adabiyotlar asosida tuzilgan bo‘lib, fanning asosiy masalalarini qamrab oladi.